Sunday, July 5, 2020

गुरुपौर्णिमेनिमित्त शुभेच्छा

गुरुर्ब्रह्मा गुरुर्विष्णु: गुरुर्देवो महेश्वर:। 
गुरु: साक्षात् परंब्रह्म तस्मै श्री गुरवे नम:।
🙏🌹🙏🌹🙏🌹🙏🌹

         आदरणीय गुरुवर्य डॉ. केशव राजपुरे सर

सर्व गुरुबांधवांना गुरुपौर्णिमेच्या हार्दिक शुभेच्छा आणि प्रणाम.

आज गुरुपौर्णिमेनिमित्त आपल्या माय मराठी समूहातील प्रत्येकाने आपल्या गुरुंविषयी आदर आणि  कृतज्ञता व्यक्त करून त्यांच्या विषयी आपल्याच शब्दात मनोगत व्यक्त करावे असे ठरले ही कल्पनाच मुळात गुरूंनी दिलेल्या ज्ञानाचा वापर करून त्यांना गुरुदक्षिणा देण्यासाठीची संधी आहे !

माझ्या वर्तमान आणि गत आयुष्यामध्ये मला असंख्य गुरु लाभले. पावलोपावली आपल्या ज्ञानात आणि अनुभवात भर टाकणारी व्यक्ती म्हणजे गुरु होय. असे अनेक गुरु मला आजपर्यंत लाभले त्याबद्दल जगतनियंत्याचे आभार मानतो. या सर्व गुरुजनांना   गुरुपौर्णिमेच्या हार्दिक शुभेच्छा आणि प्रणाम.

माझ्या आयुष्यातील अत्यंत प्रभावी आणि आवडते गुरु म्हणजे डॉ. केशव राजपुरे सर ! आयुष्याच्या महत्वाच्या ठिकाणी ते मला लाभले. लहान मुलाला जसा आईचा ओढा असतो त्याप्रमाणे प्रत्येक माणसाला आपल्या जन्मस्थळाचा, आपल्या प्रदेशाचा आणि आपल्या माणसांचा लळा असतो आपुलकी असते आणि म्हणूनच सन २०१६ साली विद्यापीठात प्रवेश घेत असताना आपल्या अनपटवाडी गावचे सुपुत्र राजपुरे सर हे  फिजिक्स विभागात प्राध्यापक आहेत असे समजले आणि माझी पावले आपोआप त्यांच्या शोधात निघाली. विचारपूस केल्यानंतर सरांची केबिन पहिल्या मजल्यावर आहे असे समजले. परवानगी घेऊन आत गेलो. ही आमची प्रथम भेट. तेव्हा जराही वाटले नाही की, भन्नाट गुणांची खाण असलेले हे सर आपले सर्वात मोठे गुरु होतील !

सरांनी ओळख विचारली. विचारपूस केली. अभिनंदन केले आणि वेळेत हजर होण्याबाबत सांगितले.  एका साध्या विद्यार्थ्याशी त्या दिवशी झालेली ओळख सरांनी आजपर्यंत जपली आहे. सरांनी या काळात भरपूर संस्कार केले आणि संस्कार करणे ही प्रक्रिया अजून चालूच आहे. हे तेच गुरु आहेत ज्यांनी आम्हाला प्रथम ईमेल आयडी तयार करणे, इतरांना ईमेल पाठवणे, ईमेल वाचणे इ. गोष्टी शिकवल्या. तुम्हाला हे वापरता आलेच पाहिजे असा अठ्ठहास ! सरांनी स्वतः मला कॉम्प्युटर मधील एमएस एक्सेल, पावरपॉइंट शिकवले आहे. पावरपॉइंट पीपीटीस कमी वेळात कश्या बनवायच्या, त्या प्रभावी कश्या होतील, त्यात कोणत्या चुका नसाव्यात हे सर्व शिकवले. मला अवांतर वाचनासाठी पुस्तके दिली. माझ्या कुवतीनुसार सर माझ्यावर नेहमी छोटी-मोठी कामे सोपवत असत. त्यातून आत्मविश्वास वाढत असे. चुकले तर सर न रागवता परत सांगत असत. असे गुरु लाभणे म्हणजे आमचे भाग्यच !

विद्याप्रतिष्ठान बारामती येथे संशोधन कार्यशाळेसाठी जाताना सोबतचे क्षण.

सरांच्या काम करण्याच्या गतीची तुलना विभागात कोणीही करू शकणार नाही असे मला वाटते. सर अध्यापन खूप उत्कृष्ठ करतात. आदर्श शिक्षक कसा असावा याचे मार्गदर्शन सरांनी अप्रत्यक्षरित्या त्यांच्या वागण्यातून आणि गुणांमधून केले. ते आम्ही टिपले आहे. अध्यापणेतर अनेक गोष्टी सरांनी मला शिकवल्या आहेत.  काही सॉफ्टवेअर सरांनी मला स्वतः शिकवली आहेत, तेही शेजारी बसून ! केवढी ही जिद्द आपल्या विद्यार्थ्याला अमुकतमुक यायलाच पाहिजे याची. सरांचे सेमिनार आणि वर्कशॉप्स असले की सर त्यांच्याबरोबर मला घेऊन जायचे. सेमिनार, वर्कशॉप्स कसे असतात? त्यांची प्रक्रिया कशी असते? त्या क्षेत्रातील मोठमोठ्या आसामी आणि व्यक्तींची ओळख कशी होईल आणि त्यांचेही सद्गुण कसे घेता येतील? या उद्देशाने सर मला सोबत नेत असत. सरांनी त्यांचा कॅमेरा कसा चालवायचा हे शिकवले. योग्य फोटो कसे काढायचे, कोणती फंक्शन्स वापरायची याचे ज्ञान दिले. मोजता न येणारे असे अनेक प्रसंग आहेत की ज्यामध्ये सरांनी मार्गदर्शन आणि ज्ञानदान केलेले आहे. अश्या प्रकारचे अष्टपैलू ज्ञान सरांनी दिले आहे त्यामुळेच एका शिष्यरुपी ओबड धोबड आकाराच्या दगडाचे रूपांतर गुणांच्या मूर्तीत करण्याचे सामर्थ्य सरांच्या मध्ये आहे असे मी मानतो.

आमची बॅच एम.एस.सी. भाग २ च्या विद्यार्थ्यांसमवेत (२०१८)

समाजात वावरताना कसे वागले पाहिजे? कसे आणि किती बोलले पाहिजे? हे शिकवले. लहानमोठ्या लोकांचा आदर ठेवावा, कोणाला शारीरिक आणि मानसिक त्रास देऊ नये, दडपण आणू नये, नेहमी सत्यच वागावे अशी शिकवण सरांनी कायम दिली. आयुष्यात शिस्त, प्रामाणिकपणा, नियोजन आणि उत्कृष्ठपणा असायला हवा यासाठी ते नेहमी प्रयत्नशील असत. सरांनी लेखन कला शिकवली. चुका शोधण्यास आणि सुधारण्यास शिकवले. वेळोवेळी संधी दिल्या. संधीमधूनच तुम्ही स्वतला सिद्ध करू शकता अशी त्यांची धारणा आहे.

आयुष्य मनसोक्त आणि आपल्या तत्वांनी जगायचे असते. संघर्षामध्ये प्रामाणिक आणि सच्चे प्रयत्न करावेत हे शिकवले. कितीही ताण असेल तरी सर मनमोकळेपणाने हसतात. विभागात सरांच्या सारखे खळखळून कोणीही हसू शकत नाही. ही हास्यलहर विभागातून दौडत जाते आणि सगळ्यांच्या चेहऱ्यावर हास्य उमलते. सरांच्या उपस्थितीची जाणीव करून देते. सर तुम्ही गुरु म्हणून आमच्या आयुष्यात कायमस्वरूपी अढळपणे स्थिर आहात. तुमचे मार्गदर्शन भविष्यातही आम्हाला उपयुक्त राहील. 

गुरुपौर्णिमेच्या दिवशीच नाही तर वर्षातील प्रत्येक दिवशी आम्ही तुमचा आदर करतो, कृतज्ञता व्यक्त करतो आणि तुमच्या पावलांवर चालण्याचा प्रयत्न करतो. गुरूंचे सानिध्य कोणालाच चुकलेले नाही अगदी ईश्र्वरालासुध्छा. इतके मोठे गुरूंचे स्थान भारतीय समाजात आहे आणि आपण या संस्कृतीचे पाईक आहोत याचा अभिमान वाटतो.

सर आपणास गुरुपौर्णिमेच्या हार्दिक शुभेच्छा !

आपण आनंदी आणि आरोग्यपूर्ण रहावे हीच ईश्वरचरणी प्रार्थना !

🌹🙏🌹🙏🌹🙏🌹

-आपला विद्यार्थी
 अनिकेत दत्तात्रय भोसले
 (रविवार दि. ५ जुलै २०२०)